Τι είναι η κατάψυξη ωαρίων; Ποιες γυναίκες αφορά;

Με αφορμή την Ημέρα Γονιμότητας ζητήσαμε από τον Χριστόδουλο Παπανικόπουλο, Μαιευτήρα, Ειδικό Γυναικολόγο Αναπαραγωγής στο Εμβρυογένεσις (embryogenesis.gr), να μας μιλήσει για τα «περιθώρια» που έχει ένα ζευγάρι που αντιμετωπίζει προβλήματα γονιμότητας να βρει λύσεις. Άκουσε την απάντησή του στο βίντεο που ακολουθεί.

Ο Γιατρός μας αναλύει.

Ακολουθήστε τον παρακάτω σύνδεσμο και ακούστε, τι είπε.
Link

Άρθρα δημοσιευμένα στο τύπο.

Μάθε όλα όσα πρέπει να ξέρεις.

Κάποτε τα δίδυμα ή τρίδυμα μωράκια αποτελούσαν σπάνιο φαινόμενο, όμως σήμερα είναι συχνότερο από ποτέ, όπως εξηγεί ο Χριστόδουλος Παπανικόπουλος, γυναικολόγος – μαιευτήρας, επιστημονικός συνεργάτης «Εμβρυογένεσις» και επισημαίνει ότι οι πιθανότητες είναι περισσότερες να συλλάβεις δίδυμα αν:

Είσαι άνω των 35

Ένας λόγος για την αύξηση των δίδυμων κυήσεων στις χώρες της δύσης είναι η αύξηση του ορίου ηλικίας που οι γυναίκες αποκτούν παιδιά. Η αναπαραγωγική ικανότητα πέφτει με την πάροδο της ηλικίας. Έτσι μια γυναίκα που προσπαθεί να συλλάβει και είναι άνω των 35 πιθανόν μπορεί να χρειαστεί να κάνει κάποια θεραπεία γονιμότητας που με τη σειρά της αυξάνει την πιθανότητα σύλληψης διδύμων.

Κάνεις θεραπεία υπογονιμότητας ή εξωσωματική γονιμοποίηση

Αν ναι, τότε η πιθανότατα πολύδυμης κύησης αυξάνει κατά 20%. Οι θεραπείες υπογονιμότητας αυξάνουν τον αριθμό των ωαρίων που απελευθερώνονται από τις ωοθήκες οπότε αυξάνονται και οι πιθανότητες δίδυμης κύησης. Στην εξωσωματική γονιμοποίηση από την άλλη, συνήθως εμφυτεύονται περισσότερα από ένα έμβρυα προκειμένου να αυξηθούν οι πιθανότητες επιτυχίας.

Τα δίδυμα είναι συχνά στην οικογένεια

Αν η μητέρα σου ή η γιαγιά σου έκανε δίδυμα είναι πιθανόν να συμβεί και σε σένα. Επίσης, μελέτες έχουν δείξει ότι αν μια γυναίκα έχει γεννήσει δίδυμα έχει μεγάλη πιθανότητα να ξανασυλλάβει δίδυμα.

Πηγή: fthis.gr

Παντού στο ιατρείο βλέπεις φωτογραφίες από μωρά, στο χώρο αναμονής, πάνω στο γραφείο, ακόμα και δίπλα στη συσκευή του υπέρηχου. Φωτογραφίες που κρύβουν από πίσω ιστορίες θλίψης, απογοήτευσης, επιμονής και στο τέλος επιτυχίας. Άραγε για ένα τέτοιο χαμογελαστό μουτράκι δεν αξίζει να δώσεις τα πάντα; Δεν μπορώ παρά να ρωτήσω: Μέχρι που μπορεί να φτάσει ένα ζευγάρι για ένα μωρό;

Της Φλώρας Κασσαβέτη

Τα ζευγάρια που έχετε βοηθήσει να αποκτήσουν παιδί σας βλέπουν πάντα σαν τον άνθρωπο που εκπλήρωσε το όνειρό τους;

Μια γυναίκα ή ένας άντρας, που δεν μπορεί να κάνει παιδί, δεν είναι ασθενείς. Οι άνθρωποι αυτοί απλά χρειάζονται βοήθεια, για να πετύχουν το στόχο τους. Με βλέπουν, λοιπόν, σαν ένα φίλο που τους βοήθησε.

Ποια ήταν η πιο δύσκολη περίπτωση με την οποία ήρθατε αντιμέτωπος;

Θα μπορούσα να πω με βεβαιότητα ότι τίποτα δεν είναι δύσκολο, όταν το αποτέλεσμα είναι επιτυχές. Η πιο δύσκολη περίπτωση είναι αυτή που έχεις αγωνιστεί πάρα πολύ μέχρι να τα καταφέρεις. Υπάρχουν όμως περιστατικά που θεωρητικά είναι πολύ δύσκολα, αλλά η εξωσωματική μπορεί να πετύχει με την πρώτη. Υπάρχουν όμως και άλλα που, ενώ αρχικά φαίνονται εύκολα τελικά είναι δύσκολα.

Οι επαναλαμβανόμενες εξωσωματικές βλάπτουν την υγεία της γυναίκας;

Οι γυναίκες φοβούνται τα φάρμακα της εξωσωματικής. Από μελέτες όμως, δεν έχει αποδειχθεί ότι δημιουργούν προβλήματα. Η διάρκεια λήψης τους εξάλλου είναι μικρή και μεσολαβεί πάντα διάλειμμα μεταξύ των κύκλων θεραπείας. Συχνά επίσης τα φάρμακα αυτά συγχέονται με τη θεραπεία που παίρνουν κάποιες γυναίκες στην εμμηνόπαυση, η οποία μπορεί ν’ αυξήσει την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του μαστού. Πρόκειται όμως για άλλου είδους θεραπεία. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, είναι απαραίτητο να λαμβάνεται το ιστορικό της γυναίκας και να προηγείται ιατρικός έλεγχος με μαστογραφία, υπέρηχο μαστού, τεστ Παπ, αιματολογικές και μικροβιολογικές εξετάσεις.

Υπάρχει, όμως, όριο στον αριθμό εξωσωματικών που μπορεί να κάνει μια γυναίκα;

Καθορισμένο όριο δεν υπάρχει. Στις περισσότερες περιπτώσεις επιτυγχάνεται εγκυμοσύνη στις πρώτες δύο προσπάθειες. Άλλωστε το ποσοστό επιτυχίας σε καλά κέντρα εξωσωματικής είναι περίπου 50% ανά προσπάθεια. Γενικά ωστόσο θεωρούμε ότι μια γυναίκα μπορεί να κάνει μέχρι 6 εξωσωματικές (με λήψη φαρμάκων) με καλή ιατρική παρακολούθηση. Ωστόσο υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις για όσες δε θέλουν να πάρουν φάρμακα αφού μπορεί να γίνει εξωσωματική με φυσικό κύκλο.

Εξωσωματική χωρίς φάρμακα; Πώς γίνεται αυτό;

Παρακολουθούμε με υπέρηχο το ωάριο που αναπτύσσεται στο φυσιολογικό κύκλο κι, όταν είναι έτοιμο, κάνουμε την ωοληψία, το γονιμοποιούμε και το εμφυτεύουμε στη μήτρα. Όλη αυτή η διαδικασία γίνεται χωρίς κανένα φάρμακο. Αυτό σημαίνει ότι η γυναίκα μπορεί να προσπαθήσει όσες φορές θέλει. Έχουμε δει πολλές φορές επιτυχία με αυτή τη μέθοδο, γιατί καμιά φορά ορισμένοι οργανισμοί χωρίς φάρμακα αντιδρούν πολύ καλύτερα.

Η φύση ως γνωστόν επιτρέπει την συνέχιση μόνο των δυνατών εκπροσώπων του είδους. Επομένως μήπως η εξωσωματική μπορεί να διαιωνίσει ένα τυχόν πρόβλημα υγείας των ατόμων που δεν μπορούν να κάνουν παιδί;

Ποιοι είμαστε εμείς για να αποφασίσουμε ποιος είναι ο κατάλληλος συνεχιστής του είδους; Στην εξωσωματική «παλεύουμε» με τα προβλήματα και τα όπλα είναι ο οργανισμός της γυναίκας, τα ωάρια της ή αντίστοιχα τα σπερματοζωάρια του άντρα. Σε ορισμένες περιπτώσεις βέβαια κυρίως λόγω ηλικίας ή πρόωρης εμμηνόπαυσης τα ωάρια δεν είναι ποιοτικά κατάλληλα οπότε θα πρέπει να προτείνουμε τη λύση της δωρεάς ωαρίων. Επίσης σε ορισμένα περιστατικά υπογονιμότητας όπου δεν υπάρχει καθόλου σπέρμα γίνεται βιοψία στον όρχη με αρκετά καλά αποτελέσματα. Σε ελάχιστες περιπτώσεις ωστόσο μπορεί να μην υπάρχει σπέρμα ούτε στην βιοψία οπότε προτείνετε η λύση του δότη σπέρματος. Πλέον όμως υπάρχει τεράστια εξέλιξη στην εξωσωματική γονιμοποίηση που έχει κάνει δυνατή την αποτροπή μετάδοσης σοβαρών κληρονομικών νοσημάτων. Πέρυσι π.χ. φέραμε στον κόσμο το πρώτο παιδί στην Ελλάδα χωρίς το γονίδιο κληρονομικού καρκίνου του εντέρου.

Πόσο εύκολα όμως μία γυναίκα δέχεται να χρησιμοποιήσει το ωάριο μίας άλλης γυναίκας; Προχωρά σ’ αυτή τη λύση, παρότι ξέρει ότι δε θα φέρει στον κόσμο το βιολογικό της παιδί;

Δε συμφωνώ με αυτόν τον όρο. Είναι βιολογικό της παιδί! Αν σκεφτείς ότι το μεγαλώνει στο σώμα της, είναι το δικό της παιδί. Εμείς τοποθετούμε ένα έμβρυο λίγων κυττάρων μέσα στη μήτρα. Από εκεί και πέρα το σώμα της το ίδιο δημιουργεί το έμβρυο, το κάνει μωρό, το φέρνει στον κόσμο. Για να πετύχει αυτή την εγκυμοσύνη έχει πονέσει έχει κλάψει έχει χαρεί. Γι’ αυτό εφόσον το ζευγάρι έχει ενημερωθεί σωστά και δεν έχει βιαστεί να αποφασίσει είναι πολύ θετικό σ’ αυτή την προοπτική.
“Το μεγάλο άγχος των ζευγαριών στις περιπτώσεις χρησιμοποίησης ωαρίου δότριας είναι τα προβλήματα υγεία που μπορεί να έχει το παιδί. Θα πρέπει να να τους εξηγηθεί και να αναλυθεί ότι η εγκυμοσύνη που προκύπτει από ωάριο νεαρή γυναίκας έχει μεγαλύτερη πιθανότητες εμφύτευσης και πολύ λιγότγερες αποβολής όπως και γενετικών ανωμαλιών στο έμβρυο).“

Όταν μια γυναίκα δεν μπορεί να μείνει έγκυος όσο κι αν προσπαθεί τι γίνεται;

Στις ελάχιστες περιπτώσεις που η μήτρα δεν είναι ικανή να δεχθεί ή να διεκπεραιώσει μια εγκυμοσύνη υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις όπως αυτή της παρένθετης μητρότητας. Ο γυναικολόγος πρέπει να εξηγήσει όλες τις λύσεις και η γυναίκα να τις καταλάβει, αυτός πρέπει να θέσει τα όρια και η γυναίκα να τα κατανοήσει για να υπάρξει σωστή συνεργασία.

Θα επανέλθω στα όρια, μέχρι ποια ηλικία μπορεί μία γυναίκα να γίνει μητέρα με εξωσωματική;

Βάση του νόμου μέχρι τα πενήντα. Οι γυναίκες, καλώς ή κακώς αναβάλλουν τη μητρότητα. Το 1/3 όμως, από τα 37 μέχρι τα 42 είναι υπογόνιμες, λόγω ηλικίας. Αν προσπαθούσαν να συλλάβουν στην ηλικία των 25, πιθανόν θα είχαν κάνει παιδί. Δυστυχώς όμως η κοινωνική και η ψυχολογική μας εξέλιξη δεν ακολουθούν τη βιολογική. Μια γυναίκα μπορεί να είναι βιολογικά στην καλύτερη ηλικία για να κάνει παιδί στα 20 – 25, όμως στα 40 μπορεί να είναι πιο συνειδητοποιημένη και να γίνει πραγματικά καλύτερη μητέρα. Και σήμερα οι περισσότερες γυναίκες θέλουν να αποκτήσουν παιδιά, όταν θα μπορούν να τους προσφέρουν το καλύτερο.

Αντέχουν όλα τα ζευγάρια τη διαδικασία της εξωσωματικής ή χρειάζονται υποστήριξη από ειδικό;

Υπάρχει υποστήριξη από το γυναικολόγο αλλά και από εξειδικευμένο ψυχολόγο στον οποίο παραπέμπουμε ένα ζευγάρι που χρειάζεται επιπλέον βοήθεια. Ο γυναικολόγος δε θα πρέπει να έχει μόνο το ρόλο του γιατρού με την άσπρη μπλούζα. Θα πρέπει να αφιερώνει χρόνο να μιλάει και κυρίως να «ακούει» τις ανησυχίες του ζευγαριού. Δεν αρκεί να κάνει καλά μια χειρουργική επέμβαση αλλά να στηρίξει το ζευγάρι στην επίπονη διαδρομή μέχρι να κάνουν παιδί. Η αλήθεια όμως είναι ότι δεν αντέχουν όλα τα ζευγάρια όταν δεν πετυχαίνει η εξωσωματική και χρειάζεται να προσπαθήσουν ξανά και ξανά. Τα ζευγάρια, που αντέχουν είναι αυτά που η σχέση τους έχει γερές βάσεις.

Μέχρι πού μπορεί να φτάσει σήμερα μια γυναίκα για ένα μωρό;

Η επιθυμία είναι πολύ μεγάλη και πιστεύω ότι έχει να κάνει με τα γενετήσιά μας ένστικτα. Τα παιδιά είναι ο μόνος τρόπος για να συνεχιστεί η ζωή. Θυμάμαι μια 45χρονη γυναίκα, που με είχε συγκλονίσει, γιατί όταν την ενημέρωσα κάπως προβληματισμένος για τις εξετάσεις, τις θεραπείες και μία επίπονη επέμβαση που έπρεπε να κάνει, μου είπε: «Αυτό είναι όλο, γιατρέ; Εγώ, αν μου πεις να κάνω μια ένεση στο μάτι κάθε μέρα, θα την κάνω!»

Υπάρχει περίπτωση η απόκτηση ενός μωρού να γίνει εμμονή;

Όταν μια γυναίκα προσπαθεί για πολλά χρόνια, όλο της το ενδιαφέρον συγκεντρώνεται σε αυτό το σκοπό. Γενικά, όλη η ψυχολογία του ζευγαριού επηρεάζεται. Η σκέψη τους, ακόμα κι όταν δουλεύουν, βγαίνουν, πηγαίνουν για ψώνια, είναι στο μωρό που δεν έχουν. Περπατάνε στο δρόμο, βλέπουν ένα παιδάκι και στεναχωριούνται. Όλο αυτό είναι φοβερά ψυχοφθόρο.

Και αλλάζει η ζωή τους μετά το παιδί;

Στις περισσότερες περιπτώσεις ναι, προς το καλύτερο. Είναι μια διαφορετική ζωή. Ζευγάρια που προσπαθούν να κάνουν παιδί 10 και 15 χρόνια, τα βλέπεις μετά από ένα χρόνο με το μωρό τους και είναι – ιδιαίτερα οι γυναίκες – άλλοι άνθρωποι. Τα παιδιά, εξάλλου μας κάνουν λιγότερο εγωιστές γιατί βάζουμε αυτά πάνω από μας και αυτό νομίζω είναι πολύ σπουδαίο!

Ένα μωρό όμως μπορεί να φέρει την ευτυχία;

Το παιδί δεν λύνει τα τυχόν προβλήματα στη σχέση ούτε μπορεί να κρατήσει ένα γάμο από μόνο του. Επίσης δεν μπορεί να φέρει την ευτυχία σε όσους θέλουν να το αποκτήσουν επειδή π.χ. είναι μεγάλη η πίεση από τους γύρω τους. Πρέπει πρώτα να θέλουν να είναι μαζί και το παιδί θα έρθει να επιστεγάσει την ευτυχία, που πρέπει να έχουν κατακτήσει οι δυο τους ως ζευγάρι.

Παρακολουθείτε τις γυναίκες που γεννούν με εξωσωματική; Είναι καλές μητέρες;

Είναι ο ορισμός της μητρότητας. Είναι αυτές που έχουν πονέσει και κλάψει για να τα καταφέρουν κι αυτό συχνά τις κάνει πιο συνειδητοποιημένες. Μια μελέτη, σχετικά με την εξέλιξη των παιδιών που γεννιούνται με εξωσωματική, έδειξε ότι πιθανόν να είναι πιο έξυπνα. Εγώ δεν πιστεύω ότι τα παιδιά αυτά είναι πιο έξυπνα. Πιστεύω όμως ότι οι γονείς τους ασχολούνται τόσο μαζί τους, τους δίνουν τόσα ερεθίσματα και τόση αγάπη, που γίνονται πιο έξυπνα. Οι γονείς, που αποκτούν παιδιά με εξωσωματική, επειδή ακριβώς έχουν δώσει αγώνα για να τα αποκτήσουν, παίρνουν πολύ σοβαρά το ρόλο τους. Στην πλειοψηφία τους, λοιπόν, είναι καλοί γονείς, ίσως γιατί εκτιμούν την αξία των παιδιών περισσότερο από τον καθένα.