Κατάψυξη ωαρίων & διατήρηση γονιμότητας

Ένα παράθυρο αισιοδοξίας για τις γυναίκες

Οι γυναίκες έχουν συγκεκριμένο αριθμό ωαρίων κατά την διάρκεια της αναπαραγωγικής τους ζωής o οποίος μειώνεται προοδευτικά
Μόνο σε 400 ωάρια θα έχουμε ωορρηξία κατά την διάρκεια της αναπαραγωγικής ηλικίας

After the age of 30 declines in follicular number and oocyte quality.

Η πιθανότητα επίτευξης κύησης μειώνεται με την αύξηση της ηλικίας κυρίως λόγω αύξησης των χρωμοσωμιακών ανωμαλιών Garenne et al, 1994

Επίσης θα πρέπει να αναφερθεί ένας άλλος σημαντικός παράγοντας που μειώνει την πιθανότητα τεκνοποίησης και είναι η αύξηση του ποσοστού αποβολών.

Διπλάσιες πιθανότητες αποβολής στην ηλικία των 40 σε σχέση με την ηλικία των 20.
Nybo et al 2000.

Η αλλαγή των κοινωνικών και επαγγελματικών δεδομένων στην σημερινή κοινωνία ώθησε τις γυναίκες να αναβάλλουν την προοπτική τεκνοποίησης μετά τα 30 έτη
ΤΕΡΑΣΤΙΟ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑ

Μείωση της ποιότητας των ωαρίων
Μείωση της πιθανότητας κύησης

H κατάψυξη ωαρίων παλαιότερα, λόγω των χαμηλότερων ποσοστών επιτυχίας των προηγούμενων τεχνικών, αποτελούσε λύση ανάγκης και περιοριζόταν σε επιλεγμένα περιστατικά όπως:

Στην διατήρηση της γονιμότητας πριν την έναρξη θεραπείας με γοναδοτοξικά φάρμακα για την αντιμετώπιση περιπτώσεων με καρκίνο
Μη διαθεσιμότητα σπέρματος την ημέρα της ωοληψίας. Βernard & Fuller 1996

H σύγχρονη όμως ιατρική θα έπρεπε να βρει μια λύση.

Η εισαγωγή της τεχνικής του vitrification των ωαρίων άλλαξε τα δεδομένα.

Η τεχνική αυτή εμφανίζει υψηλά ποσοστά κυήσεων μετά από απόψυξη ωαρίων:
clinical pregnancy rates 35-65% (Antinori et al 2007, Smith et al 2010,Cobo et al)

The American Society for Reproductive Medicine (ASRM) τον Οκτώβριο του 2012 αφαίρεσε τον όρο “πειραματική ’ από την τεχνική της κατάψυξης των ωαρίων,
Μετά από ανασκόπηση περισσότερων από 1000 μελετών η ASRM κατέληξε στο συμπέρασμα ότι

Η κατάψυξη ωαρίων είναι το ίδιο αποτελεσματική με τα φρέσκα ωάρια που συνήθως χρησιμοποιούνται στην εξωσωματική γονιμοποίηση
H κατάψυξη ωαρίων δεν αυξάνει τον κίνδυνο για γενετικές ή χρωμοσωμιακές ανωμαλίες:
congenital abnormalities 2,5% similar to natural conception (Chian,2008)

Η εισαγωγή καινούργιων αποτελεσματικών τεχνικών έχει ως αποτέλεσμα πλέον δεκάδες χιλιάδες γυναίκες ανά τον κόσμο να επιλέγουν την κατάψυξη ωαρίων

Για κοινωνικούς λόγους (social freezing) ή
Για ιατρικούς λόγους (medical reasons)

Κατάψυξη ωαρίων για κοινωνικούς λόγους- Social oocyte freezing.
Σήμερα οι γυναίκες έχουν την δυνατότητα της αναβολής της τεκνοποίησης για επαγγελματικούς ή προσωπικούς λόγους – social freezing (Mesen et al 2015, Stoop 2011)

Μεγάλες εταιρείες όπως η Facebook και η Apple προσφέρουν στις εργαζόμενες τους την δυνατότητα κατάψυξης ωαρίων.

Στην κατάψυξη ωαρίων για κοινωνικούς λόγους ο ιδανικός αριθμός
ωαρίων ανά ηλικία είναι:

15-20 ΜΙΙ ωάρια σε γυναίκες <38

20-25 ΜΙΙ ωάρια σε γυναίκες 38-40

Cobo et al 2015: optimal number Oocytes-Stored > MII 8-10

Μεγαλύτερα ποσοστά επιτυχίας αν η κατάψυξη ωαρίων γίνει μέχρι τα 37 έτη
(Donnez 2013, Cobo 2015)
Αντίθετα τα ποσοστά κύησης μειώνονται αν η κατάψυξη ωαρίων γίνει >42 έτη
Σε ηλικίες <29 ετών κατάψυξη ωαρίων σε ειδικές ομάδες
Μειωμένη γονιμότητα (ΑΜΗ ↓ FSH ↑)
Ή σε περιπτώσεις με ιστορικό πρόωρης εμμηνόπαυσης
Doyle et al, 2015 αναφέρει ίδιο ποσοστό γονιμοποίησης, εμφύτευσης και εγκυμοσύνης κατεψυγμένων ωαρίων και φρέσκων ωαρίων.

Εκτός από την κατάψυξη ωαρίων για κοινωνικούς λόγους, άλλες αιτίες που είναι επιθυμητή η διατήρηση της γονιμότητας:

Σε ογκολογικές ασθενείς που θα υποβληθούν σε χημειοθεραπεία, ακτινοβολία ή μεγάλη χειρουργική επέμβαση./li>
Ασθένειες που απαιτούν χειρουργική επέμβαση που μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά τις ωοθήκες. Όπως, σοβαρού βαθμού ενδομητρίωση.
Ασθενείς με ρευματολογικές παθήσεις όπως λύκος και ρευματοειδή αρθρίτιδα.
Ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας που λαμβάνουν νέας τεχνολογίας θεραπείες.
Ασθενείς που υποβάλλονται σε μεταμόσχευση μυελού των οστών ή βλαστικών κυττάρων.
Γυναίκες με γενετικές μεταλλάξεις που μπορεί να προκαλέσουν υπογονιμότητα και πρόωρη εμμηνόπαυση όπως φορείς του γονιδίου εύθραυστο Χ.
Γυναίκες που φέρουνε μετάλλαξη που προδιαθέτει για την ανάπτυξη καρκίνου και θεραπειών που μπορεί να προκαλέσουν υπογονιμότητα, γονίδιο BRCA

Παπανικόπουλος Χριστόδουλος
Μαιευτήρας Χειρουργός Γυναικολόγος
Ειδικευμένος σε θέματα υπογονιμότητος