Εξωσωματική Γονιμοποίηση

Εξωσωματική γονιμοποίηση

Υπογονιμότητα | Τι πρέπει να γνωρίζετε για να την αντιμετωπίσετε
Ευχάριστα μηνύματα σε δύσκολες εποχές

Η εξωσωματική γονιμοποίηση περιλαμβάνει τις τεχνικές που στοχεύουν να βοηθήσουν υπογόνιμα ζευγάρια, ζευγάρια δηλαδή που δεν έχουν επιτύχει εγκυμοσύνη με φυσική σύλληψη μετά από ένα χρόνο συνεχόμενων προσπαθειών.
Στις περιπτώσεις που η γυναίκα είναι άνω των 35 ετών το χρονικό αυτό περιθώριο περιορίζεται σε 6 μήνες .Στην συνέχεια το ζευγάρι θα πρέπει να υποβληθεί σε διερεύνηση για ανεύρεση πιθανών αιτιών που μπορεί να προκαλούν υπογονιμότητα.

Το σωστό ιστορικό ,ο ενδεδειγμένος έλεγχος με τις κατάλληλες σε κάθε περίπτωση εξετάσεις αναδεικνύουν την φύση του προβλήματος και την ενδεδειγμένη εξατομικευμένη προσέγγιση του υπογόνιμου ζευγαριού βοηθώντας στην επίτευξη του στόχου με τις πιο ασφαλείς μεθόδους.

Σήμερα η σύγχρονη τάση θέλει η γυναικά να λαμβάνει λιγότερα φάρμακα ,να υπόκειται δηλαδή σε πιο ήπια διέγερση για την παραγωγή ωαρίων ,ώστε να αποφεύγεται και ο κίνδυνος της υπερδιέγερσης των ωοθηκών ,ένα φαινόμενο συχνό παλαιότερα που αφενός ταλαιπωρούσε σωματικά τις γυναίκες αλλά αφετέρου και ψυχικά καθώς δεν επέτρεπε τις περισσότερες φορές την ολοκλήρωση της προσπάθειας. Εξάλλου, εφόσον το επιτρέπουν οι συνθήκες πολλές γυναίκες επιτυγχάνουν την συλλογή ωαρίων μόνο με ωοληψία κατά την διάρκεια φυσικού κύκλου, χωρίς την λήψη κανενός φαρμάκου.

Η γυναικεία υπογονιμότητα σχετίζεται άμεσα με την ηλικία .Η πιθανότητα τεκνοποίησης είναι στο μέγιστο στα μέσα της δεκαετίας των 20 και στην συνέχεια αρχίζει σταδιακά να μειώνεται ενώ μετά τα 35 η ελάττωση αυτή είναι σημαντική .Ο λόγος της συσχέτισης της ηλικίας με την γονιμότητα είναι η μείωση των ωοθηκικών αποθεμάτων (ovarian Reserve). Αυτή η συσχέτιση έχει χαρακτηριστεί σαν βιολογικό ρολόι (biological clock is ticking).

Ο πιο ενδεδειγμένος τρόπος για να ελεγχθεί το απόθεμα των ωοθηκών είναι η μέτρηση των ορμονών FSH και E2 την τρίτη ημέρα της περιόδου. Επίσης μια σημαντική εξέταση είναι η ΑΜΗ που πρέπει να συνδυάζεται με κολπικό υπερηχογράφημα για την μέτρηση των ωοθυλακίων.(antral follicle count). Πέραν όμως του αριθμού και η ποιότητα των ωαρίων είναι σημαντικά κατώτερη σε μεγαλύτερες ηλικίες ,λόγω ανωμαλιών στο γενετικό υλικό που καθιστά την πιθανότητα χρομωσωμιακών ανωμαλιών αυξημένη ,αλλά και τις πιθανότητες της επιτυχούς εξωσωματικής σημαντικά μειωμένες.

 

Γνωρίζοντας το αυτό πολλές γυναίκες καταφεύγουν στην δυνατότητα που προσφέρει πια το σύγχρονο εργαστήριο της κατάψυξης ωαρίων ώστε να μπορούν να χρησιμοποιήσουν σε κάποιο μεταγενέστερο χρόνο δικά τους νεώτερα ωάρια. Στην επιλογή αυτή επίσης μπορεί να καταφύγουν και άτομα που μπορεί να χρειάζεται να υποβληθούν σε θεραπείες με χημιοθεραπευτικά φάρμακα, όπως τα αντικαρκινικά.

Μια επίσης σημαντική αιτία υπογονιμότητος αποτελούν οι πυελικές φλεγμονές οι οποίες προκαλούν παθολογία στις σάλπιγγες όπως π.χ. τα χλαμύδια με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατή η ομαλή κάθοδος του ωαρίου στην μήτρα για να γονιμοποιηθεί. Σε αυτές τις περιπτώσεις μπορεί να προταθεί να γίνει υστεροσαλπιγγογραφία ,μια απεικονιστική μέθοδος για να αποκαλυφθούν πιθανές συμφύσεις ή η υδροσάλπιγγα) και ίσως κάποια λαπαροσκοπηκή επέμβαση η οποία μπορεί να δώσει λύση στο πρόβλημα αυτό. Άλλες συχνές αιτίες αποτελούν η ενδομητρίωση, η ανώμαλη δηλαδή ανάπτυξη ενδομητριακού σε έκτοπη θέση όπως στις ωοθήκες η δε διάγνωση της επιτυγχάνεται με διαγνωστική λαπαροσκόπηση.
Επίσης η διερεύνηση περιλαμβάνει και τον έλεγχο για ανατομικές ή φλεγμονώδεις παθήσεις της μήτρας.

Το κύριο αίτιο ανδρικής υπογονιμότητος σχετίζεται με την ποιότητα του σπέρματος το οποίο επηρεάζεται από παράγοντες ορμονικούς ,φαρμακευτικούς ,τοξικούς φλεγμονές ή ακτινοβολία.

Παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν τόσο την ανδρική ,όσο και την γυναικεία ικανότητα γονιμοποίησης αφορούν βλάβες του DNA .(DNA DAMAGE) στα ωάρια ή τα σπερματοζωάρια που μπορεί να προκληθεί από το κάπνισμα , την ακτινοβολία ,την χημειοθεραπεία ή την συσσώρευση οξειδωτικών ουσιών. Σημαντική εξέταση στην περίπτωση αποτελεί το DNA fragmentation στο σπέρμα.

Υπάρχει επίσης η πιθανότητα το ζευγάρι να είναι φορέας σε κάποιο κληρονομικό νόσημα όπως π.χ. να είναι φορείς μεσογειακής αναιμίας ή κυστικής ίνωσης και η εξωσωματική γονιμοποίηση να τους προσφέρει την δυνατότητα να επιλέξουν ένα έμβρυο με την μέθοδο της προεμφυτευτικής διάγνωσης χωρίς κάποιο κληρονομικό νόσημα ή κάποια χρωμοσωμιακή ανωμαλία. Με τις σύγχρονες τεχνικές προεμφυτευτικού ελέγχου γίνεται πλήρη έλεγχος όλων των χρωμοσωμάτων για ανωμαλίες και έτσι μειώνονται οι πιθανότητες αποβολών.

Χάριν επίσης των νεότερων τεχνικών που εφαρμόζονται στα εργαστήρια εξωσωματικής παρακολουθούνται τα έμβρυα μετά την γονιμοποίηση τους και μέχρι την μεταφορά τους στην μήτρα με μικροκαμερες (embryoscope). Έτσι δίνεται η δυνατότητα παρακολούθησης της πορείας τους με τον πλέον ασφαλή τρόπο και της εμβρυομεταφοράς των πιο κατάλληλων για εμφύτευση με αυξημένες πιθανότητες επιτυχίας .

Στην σημερινή οικονομική πραγματικότητα τα άτομα που απευθύνονται στους ειδικούς της εξωσωματικής γονιμοποίησης θα πρέπει να επιλέγουν με προσοχή τους κατάλληλους ανθρώπους που με γνώση και ευαισθησία σε μεγάλα και σύγχρονα κέντρα θα τα βοηθήσουν με τον πιο επιστημονικά σωστό και τεκμηριωμένο τρόπο να εκπληρώσουν το όνειρο τους, να αποκτήσουν το ταχύτερο δυνατό ένα υγιές παιδί.

 

Παπανικόπουλος Χριστόδουλος
Μαιευτήρας Χειρουργός Γυναικολόγος
Ειδικευμένος σε θέματα υπογονιμότητος